چطور وارد بورس شویم؟ سوالی که میتواند آینده مالی شما را دگرگون کند، بورس ایران محلی جذاب برای سرمایه گذاری است به شرطی که قوائد آن را رعایت کنید. در این مقاله تمام نکات ابتدایی جهت شروع سرمایه گذاری در بروس را فرا خواهید گرفت:
به گزارش آلامتو به نقل از مجله زنان و زندگی – علیرضا بانکی: هیچ کس نمی تواند بدون مراجعه به یک کارگزاری رسمی و دریافت کد معاملاتی در بورس خرید و فروش سهام انجام دهد. برای انتخاب یک کارگزاری مناسب باید نکات مهمی را در نظر داشته باشید.
سرمایه گذاری در بورس یکی از راه های افزایش سرمایه است. خیلی ها دوست دارند که با پس اندازشان وارد بازار سرمایه شوند و از طریق بورس به داد و ستد بپردازند. با وجود این که شرکت های بورسی در کشور شکل گرفته و هر روز رادیو و تلویزیون و روزنامه ها در مورد شاخص و حباب و افت و خیزهای بورس تهران صحبت می کنند اما خیلی ها هنوز با مفهوم این بازار آشنایی ندارند.
خیلی از کسانی که علاقه مند به فعالیت در این بازار هستند فکر می کنند هر روز باید به تالار بورس بروند و در میان هیاهو و سر و صدایی که برای ما تبدیل به نمادی از بورس شده، سهام خرید و فروش کنند. در صورتی که ورود به بورس ربطی به این تالار ندارد و همه چیز به کارگزاری ها ختم می شود. درواقع باید این را بدانید بدون انتخاب کارگزاری نمی توانید وارد بورس شوید.
کارگزاری چیست؟
در گام اول بهتر است بدانید کارگزاران اشخاصی حقیقی یا حقوقی هستند که نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس بازی می کنند. آنها در این نقش وظیفه یافتن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند. به عبارتی آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند و به دو دسته خصوصی و دولتی تقسیم می شوند. خرید و فروش سهام شرکت های بورسی در بازار، فقط توسط کارگزاران رسمی سازمان بورس اوراق بهادار امکان پذیر است. به این ترتیب اطلاعات مربوط به معاملات مانند تعداد سهام، قیمت مورد معامله و تعداد خریدار و فروشنده هر روز در دسترس قرار می گیرد.
کارگزاران طی تشریفات و آزمون های متعدد و خاصی انتخاب می شوند و مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس اوراق بهادار دریافت می کنند. کارگزاران به حساب مشتری خود وارد بازار می شوند و به وکالت از سوی او اقدام به معامله می کنند. بدون انتخاب یک کارگزار نمی توانید در بورس فعالیت کنید. هر کسی که علاقه مند به فعالیت در بورس است باید یک کارگزار مناسب برای خودش انتخاب کند.
کدام کارگزار مناسب من است؟
سرمایه گذاران دائمی و بزرگ بورس هر کدام با کارگزار معینی کار می کنند. به غیر از کارگزارانی که به تازگی مجوز مشاوره و سبدگردانی دریافت کرده اند، سایر کارگزاران اجازه ارائه مشاوره به سرمایه گذاران را دارند. اما نکته مهم این است که برای آنها تفاوتی نمی کند سرمایه گذار چه سهمی بخرد و بفروشد، آنها تنها کارمزد خود را دریافت خواهندکرد. در نتیجه این سرمایه گذار است که باید با توجه به خواسته خود از بورس کارگزار خود را انتخاب کند. قابلیت انجام سریع سفارش مشتری، داشتن اطلاعات مربوط و کافی، داشتن سیستم های داخلی مناسب، حجم سرمایه گذار از جمله مهم ترین معیارها برای انتخاب کارگزار است.
در انتخاب کارگزار باید دقت کرد برای چه مقدار سرمایه هایی کار می کند و آیا سرمایه مادر حدی است که کارگزار آن را جدی بگیرد. اصولا کارگزاران به نسبت حجم سرمایه افراد، آنها را در اولویت قرار می دهند. فرضا کارگزاری که اکثر مشتریان آن دارای سرمایه های بالای یک میلیارد ریال باشند، برای سرمایه گذار با سرمایه 100 میلیون ریال مناسب نیست.
تعداد مراجعه کنندگان به کازگزار هم معیار مهمی است. به این معنی که آیا کارگزار فرصت رسیدگی به درخواست های همه مشتریان را دارد؟ چرا که در غیر این صورت شاید به علت نداشتن فرصت برای انجام درخواست های خرید و فروش مشتریان درخواست ها به روزهای بعد موکول شود و این مسئله با توجه به ارزش زمان در معاملات بورس ممکن است موجب از دست رفتن برخی فرصت ها شود. اشخاص حقیقی که با یک سرمایه محدود وارد بازار بورس می شوند بهتر است سراغ کارگزاری هایی که مشتریان حقوقی دارند، نروند.
کارگزار با خدمات محدود
کارگزار با خدمات محدود، کارگزاری است که صرفا خرید و فروش را انجام می دهد و کارمزد دریافت می کند. کارگزار با خدمات محدود، نسبت به کارگزار با خدمات کامل، کارمزد کمتری دریافت می کند و درعوض، خدماتی که به مشتریان ارائه می دهد، کاملا محدود است. خدمات کارگزاری با خدمات محدود می تواند شامل قیمت های لحظه ای سهام، عرضه و تقاضای بازار، حجم معاملات روزانه و در گاهی موارد، مشاوره دادن به سرمایه گذاران در هنگام ثبت سفارش باشد. برای تازه واردها انتخاب کارگزار محدود توصیه می شود اما بهتر است پس از زمانی فعالیت به دنبال یک کارگزار با خدمات کامل باشد.
کارگزار با خدمات کامل
کارگزاری ها با خدمات کامل خدمات متنوع و کاملی به مشتریان خود ارائه می کنند، این خدمات شامل مشاوره، برنامه ریزی مالی، مدیریت سبد سهام و… نیز هست. کارگزار با خدمات کامل، علاوه بر خدمات خرید و فروشی که کارگزار با خدمات محدود انجام می دهد، خدمات دیگری مانند خبرنامه های تحلیلی که به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه ارائه می شوند، ارائه تحلیل در مورد پرتفوی سرمایه گذاران و شرکت های سرمایه گذاری، محاسبه ریسک و بازده در مورد سرمایه گذاری هر شخص حقیقی و حقوقی را ارائه می کنند. کسانی که به دنبال حضور ماندگار و قوی در بورس هستند بهتر است سراغ این نوع کارگزاری ها بروند.
کارگزاری ها کجا هستند؟
تقریبا در همه شهرهای بزرگ کشور کارگزاری های رسمی بورس وجود دارند. شما برای اطلاع از آدرس و درجه اعتبار آنها می توانید به سایت اینترنتی سازمان بورس سری بزنید و در جریان جزییات فعالیت های آنان قرار بگیرید. اگر در شهری کارگزاری بورس وجود نداشت شعب مخصوص بانک ملی وظیفه آنها را انجام می دهند.
شما نمی توانید به طور مستقیم اقدام به خرید سهام یک شرکت در بورس یا فرابورس کنید، برای این کار لازم است سفارش خود را به یک کارگزار بدهید تا آن کارگزار سهام مورد نظر شما را خریداری کند. معاملات در بورس اوراق بهادار تهران از طریق کارگزاران انجام می شود. این کارگزاران در انجام معاملات نقش نماینده خریدار یا فروشنده را ایفا می کنند. کازگزاران دارای مجوز کارگزاری از سازمان بورس و عضو بورس هستند. و سرمایه گذار می تواند برای معاملات اوراق بهادار کارگزار خود را با توجه به معیارهایی از قبیل انجام به موقع سفارش، داد و ستد سهام با مناسب ترین قیمت و نحوه ارائه خدمات جانبی انتخاب کند.
دریافت کد سهام داری
از آنجا که داد و ستد اوراق بهادار با استفاده از سیستم رایانه ای و براساس کد خریدار و فروشنده انجام می شود، لازم است همه خریداران و فروشندگان دارای کد سهامداری منحصر به خود باشند تا کارگزار بتواند براساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد.
کد معاملاتی، شناسه ای هشت کاراکتری است که براساس مشخصات و اطلاعات فردی سرمایه گذار- از جمله کد ملی او- و به صورت ترکیبی از حرف و عدد تعیین می شود. کد معاملاتی سرمایه گذار منحصر به فرد است و هر سرمایه گذار یک کد معاملاتیدارد. دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزار و با ارائه مدارک شناسایی (کپی شناسنامه و شماره ملی) و فقط برای یک بار انجام می شود.
دریافت فرم دستور خرید
پس از آنکه سهم مورد نظر خود را براساس تحلیل، انتخاب و برای خرید سهام به یک شرکت کارگزاری مراجعه کردید باید فرم مخصوص خرید سفارش سهام را از کارگزار دریافت کنید تا از طریق آن سهم مورد نظرتان را سفارش دهید. در این فرم اطلاعات مورد نیاز مانند مشخصات شرکت کارگزاری، مشخصات سرمایه گذار، نام، تعداد و قیمت اوراق بهادار و چگونگی پرداخت یا دریافت وجه قید می شود. تعیین قیمت اوراق بهادار بر عهده مشتری است او می تواند خرید یا فروش اوراق بهادار را در قیمت شمخصی تقاضا کند یا اینکه تعیین قیمت را به کارگزار و شرایط بازار واگذار کند. درواقع سهامداران باید به این نکته توجه کنند در صورتی که قیمت مورد نظر خود را در فرم قید نکنند، کارگزار این سهام را به قیمت روز بازار خریداری می کند و ممکن است به قیمت بالاتری سهام مورد نظر را برای سهامدار خریداری کند و سهامدار کنترلی روی قیمت مورد نظر خود نداشته باشد.
واریز وجه به حساب کارگزار
پس از اعلام تصمیم نهایی خرید سهام به کارگزار و تکمیل فرم های مربوط به سفارش خرید، کارگزار مربوطه یک شماره حساب بانکی به سهامدار اعلام خواهدکرد که باید وجه مربوط به خرید سهام به این شماره حساب واریز شود، چنانچه پس از خرید سهام رقم واریزشده کمتر یا بیشتر از مبلغ کل سهام باشد ما به التفاوت آن با سهامدار محاسبه خواهدشد.
دریافت برگه گواهی خرید سهام
پس از آن که کارگزار، سهام یک شرکت را خریداری کرد و کلیه مدارک نقل و انتقال آن سهام به تایید مراجع مربوط رید، یک گواهی یا سند برای سهامدار صادر می شود که معرف مالکیت سهام آن شرکت است. این برگه معمولا در طول یک دوره دو هفته ای یا شاید بیشتر صادر می شود و هر سهامدار می تواند با مراجعه به کارگزار خود برگه گواهی خرید سهام را دریافت کند. در این برگه کد سهامداری، نام سهامدار و همچنین میزان سهام خریداری شده درج شده است.