کتابهایی که تو را به موفقیت و ثروت می رساند.
ا پول‌هایم چکار کنم. این یکی از مهمترین سوال‌هایی است که شاید همه ما حداقل چند بار در طول زندگی (البته اگر پولی برای پس‌انداز باقی مانده باشد) به آن فکر کردیم که درآمد مازاد و پس‌انداز خودمان را چگونه صرف کنیم. به خاطر همین دغدغه ذهنی شاید این سوال را از هر کسی که فکر می‌کنیم کاربلد است و امکان دارد بتواند به ما کمک کند، می‌پرسیم.
هر‌از گاه به همه فرصت‌هایی که جلوی ذهنمان می‌گذرد فکر می‌کنیم. وقتی می‌بینیم یک نفر از محل خرید و فروش سکه سود خوبی به دست آورده، ناخودآگاه ذهن ما هم به آن سمت گرایش پیدا می‌کند، یا وقتی می‌بینیم یکی از پیش‌خرید خودرو سود قابل توجهی نصیبش شده، تصمیم می‌گیریم همین کار را با پول‌های پس‌اندازمان بکنیم؛ اما براستی کدامیک از این گزینه‌ها، بهترین انتخاب برای سرمایهگذاری است؟
انسان از دیرباز علاقه به ذخیره کردن دارایی‌هایش برای روز مبادا داشته و دارد. به عبارتی باید گفت انسان عاقل، دوراندیش و آینده‌نگر است. این اتفاق فطری در دوره‌های مختلف زندگی انسان رخ داده و همچنان هم ادامه دارد و حتی یافتن سرمایه‌های مدفون و گنج‌های پنهان زیرخاکی، زاییده این حس غریزی به حساب می‌آید.پس از آن که بشر اولیه، یکجانشینی را بر کوچ کردن ترجیح داد، به فکر پس‌انداز هم افتاد و گزینه‌های مختلفی را به عنوان فرصت سرمایهگذاری انتخاب کرد.دوره‌ای دام و احشام سرمایه‌های آنها بود و دوره‌ای غلات، دوره‌ای نمک جای این دو را گرفت، اما فناپذیر بودن هر کدام از این فرصت‌ها، آنها را به سرمایهگذاری نامطمئنی تبدیل کرد و آنها را واداشت به یافتن گزینه‌های جدید برای سرمایهگذاری بپردازند که پایداری بیشتری داشته باشند. این روندها ادامه داشت تا انسان فلز اغواکننده و زردرنگ طلا را بهترین گزینه برای سرمایهگذاری دانست و بعضا بسیاری از مردم همچنان به این مورد به عنوان یک گزینه جدی فکر می‌کنند و شاید اولین راهکاری است که به ذهن بسیاری از صاحبان سرمایه خطور می‌کند. اما با مرور زمان و رشد و تکامل جوامع بشری و به تبع آن اقتصاد این جوامع، فرصت‌های جدیدی به عنوان گزینه‌های سرمایهگذاری مطرح شدند.همان طور که اشاره شد، سرمایهگذاری در طلا و خرید سکه یکی از سنتی‌ترین فرصت‌های سرمایهگذاری به حساب می‌آید که از دیرباز در جوامع مختلف بشری به عنوان یک گزینه جدی مطرح است. ارزش بالا، حجم اندک، امنیت بالا، ریسک پایین، قابلیت نقدشوندگی بالا، تقاضاهای زیاد و داشتن خریداران داخلی و بین‌المللی بالقوه که در هر جای این کره خاکی حاضر به پرداخت وجه نقد در قبال دریافت این فلز اغواکننده هستند، از مهمترین مزایای جذابیت این فلز سحرآمیز محسوب می‌شود.طرفداران طلا سال 86 را بسیار خوب پشت سر گذاشتند. در سکه طرح قدیم اگر از نوسانات میان‌دوره‌ای آن بگذریم امسال سکه‌داران 35 درصد سود گرفتند، سکه‌ای که ابتدای سال حدود 178 هزار تومان ارزش داشت، با رشد فزاینده‌اش حالا به 240 هزار تومان برای هر قطعه رسیده است. البته سرمایه‌گذاران این سود قابل توجه را مدیون افزایش نرخ جهانی طلا هستند؛ جایی که هر انس طلای زرد 24 عیار در بورس لندن از 665 دلار به 945 دلار در یک سال اخیر رسید و بالغ بر 46 درصد افزایش یافت.تحلیلگران بازار طلا برای این افزایش عجیب و بی‌سابقه، دلایل زیر را برمی‌شمارند:
- افزایش قیمت نفت
- افزایش تقاضای جهانی بخصوص از سوی هند، چین و اعراب حاشیه خلیج‌فارس
- کاهش ذخایر امریکا
- سقوط بورس‌های جهانی
- برخی ناامنی‌های سیاسی در جهان
بازار طلای تهران با توجه به گسترش ارتباطات جهانی، تمام خط و خطوط خود را از بازارهای معتبر جهانی چون نیویورک و لندن می‌گیرد و حتی افزایش عرضه سکه از سوی بانک کارگشایی چندان در کاهش التهاب قیمت آن تاثیر نگذاشت.طرفداران سکه در صورتی که طرح امامی (طرح جدید) را خریداری کرده باشند، حدود 10 درصد بیشتر از مالکان سکه طرح قدیم سود بردند و با گرفتن 44 درصد بازدهی، صاحب سود سرشاری شده‌اند.چراکه این سکه در بازار تهران از حدود 153 هزار تومان به مرز 220 هزار تومان رسید؛ هرچند در برخی روزها از مرز 230 هزار تومان هم گذشت، اما تا پایان بهمن حدود این قیمت در بازار تهران معامله می‌شد.این بررسی نشان می‌دهد آنهایی که نیم سکه را برای سود بردن خریدند 7/42 درصد استفاده کردند و این سکه از 78 هزار و 500 تومان به 112 هزار تومان افزایش پیدا کرد.سکه‌ترین سال سکه‌بازان پیش از سال 86 برای دوستداران طرح قدیم سال 83 با حدود 33 درصد بازدهی و برای هواداران طرح جدید سال 84 با 5/38 درصد بازدهی همراه بوده است. میزان سود حاصل شده برای دارندگان سکه نیم در سال‌های 85 تا 81 به ترتیب 6/14، 31/34، 51/8، 33/25 و 9/1 درصد بود که نشان می‌دهد در سال 81 با توجه به رشد قابل توجه سکه تمام بهار، دارندگان نیم‌سکه سود چندانی عایدشان نشد.با این حال، در میان سرمایه‌گذاران فعال بازار طلا، یک فرق اساسی وجود دارد؛ عده‌ای نگهداری و خرید سکه را ترجیح می‌دهند و گروه دیگر طلای ساخته شده که در بین طرفداران گروه دوم خانم‌ها جایگاه ویژه‌ای دارند، آنها ترجیح می‌دهند در عین پس انداز و سرمایهگذاری، از امکانات زیورآلات و تزئینی آن هم استفاده کنند و لذا تمایل‌شان به خرید طلا بیشتر از سکه است. برعکس مردان که ترجیح می‌دهند سکه داشته باشند تا طلای ساخته شده. در این میان اگر بانوان از محل دادوستد و کسر اجرت کار بابت تعویض و به‌روز کردن مدل داشته‌هایشان ضرر نکرده باشند، از محل نگهداری این کالای استراتژیک خود متضرر نشدند؛ چرا که از خریداری طلا در 6 سال اخیر حدود 150درصد سود به دست آوردند، یعنی به طور میانگین سالی 25درصد سود! که 113 درصد آن مربوط به 3 سال 86 ، 84 و 82 است. طلای 18 عیار در بازار تهران از سال 81 تا 86 به ترتیب 32/9، 82/36، 57/8 ، 84/36 و 19/17 و 6/40 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده و نشان داده این فرصت سنتی همچنان گزینه قابل اتکا برای سرمایهگذاری به حساب می‌آید.
بازی که باخت ندارد
شاید از خیلی‌ها شنیده باشید «خاک ضرر ندارد» یا خاک بازی باخت ندارد. این گزینه سرمایهگذاری این روزها به دغدغه اصلی خیلی‌ها تبدیل شده و خرید یک خانه یا آپارتمان کوچک که خودشان مالک آن باشند به رویایی دست نیافتنی تبدیل شده است. این مساله وقتی اهمیتش دوچندان می‌شود که ببینیم قیمت مسکن سوار بر اسب افزایش قیمت تا پایان فصل پاییز پیشتازی و خود را از قدرت خرید عامه متوسط مردم دورتر کرد. براساس اطلاعات سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 85 تعداد کل خانوارهای کشور 365/17 میلیون برآورد شده و 974/15 میلیون واحد مسکونی هم سفارش شده است و به عبارتی به ازای هر 109 خانوار 100 واحد مسکونی وجود داشته است. با در نظر گرفتن این مساله که ایران یک جمعیت جوان دارد و این گروه در حال تشکیل خانواده هستند، به متقاضیان واحدهای مسکونی روز به روز افزوده می‌شود. هرچند در سال‌های اخیر نرخ تولید مسکن بیش از برنامه تدوین شده چهارم توسعه بوده و هر سال بالغ بر 10 درصد بیش از نرخ پیش‌بینی شده واحد مسکونی ایجاد شده، اما همچنان عطش این تقاضا فروکش نکرده که هیچ، هر روز هم بر آن افزوده می‌شود. یک بررسی تحلیلی نشان می‌دهد متوسط قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران به طور میانگین از سال 70 تا 85 صعودی بوده است. براساس این بررسی، قیمت مسکن در سال 70 تا 73 روند ملایمی را طی کرده و در سال74 به یکباره یک رشد 60 درصدی را تجربه کرده است. این روند در سال 75 با رشد 67 درصدی ادامه می‌یابد. طوری که در 2 سال 74 و 75 قیمت مسکن 3 برابر می‌شود. اما در سال 76 و 77 ثبات قیمت‌ها حاکم می‌شود تا این که سال 78 زمین دوباره از خواب بیدار می‌شود و این روند تا سال 82 به اوج خودش می‌رسد و قیمت مسکن در این دوره به طور میانگین 4 برابر افزایش را تجربه می‌کند و دوباره سیکل آرامش در سال 82 تا 84 به بازار مسکن بازمی‌گردد و در سال 85 میانگین یک متر مربع واحد مسکونی در تهران از 649 هزار تومان به 831 هزار تومان می‌رسد و متوسط 28 درصد بازدهی را برای سرمایه‌گذاران در این صنعت به ارمغان می‌آورد. اما بررسی روند رو به رشد این فرصت سرمایهگذاری نشان می‌دهد این صنعت یک انتخاب بلندمدت است که باز هم باخت ندارد فقط سرمایه‌گذاران آن باید کمی بیشتر از دیگر فرصت‌های سرمایهگذاری برای رسیدن به سوددهی حوصله به خرج دهند. روند بازدهی در خرید مسکن نشان می‌دهد از سال 77 تا 85 قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران به طور میانگین 1/0، 6/12، 3/28، 1/42، 4/50، 7/24، 6/2، 2/11 و 28 درصد رشد داشته است.
سال خوب طلا
این بررسی نشان می‌دهد معامله‌گران سکه در سال 85، 8/17 درصد سال 84، 8/20 درصد سال 83، 98/32 درصد سال 82، 63/14 درصد و سال 81، 13/27 درصد بازدهی از محل خرید و نگهداری سکه طرح قدیم به دست آوردند. در حالی که متقاضیان طرح جدید (امامی) در سال 85، 47/10 درصد در سال 84، 5/38 درصد در سال 83، 29/14 درصد در سال 82، 86/19 درصد و در سال 81، 86/25 درصد سود بردند.
بورس، دوباره جان گرفت
اما این روزها بازار یک فرصت سرمایهگذاری بیش از دیگر بازارها داغ است و اجرای اصل 44 و خصوصی‌سازی بازار آن را داغ‌تر هم کرده است. بله، بورس مدرن‌ترین بازار سرمایهگذاری عصر حاضر این روزها حال و هوای دیگری دارد. این بازار در سال جاری به طور میانگین بالغ بر 60/16 درصد بازدهی برای سهامداران به ارمغان آورد و در مقایسه با سال‌های اخیر روند بازدهی در آن افزایش قابل توجهی داشته است. هرچند همچون دیگر بازارها استثناهایی هم در این بازار وجود داشته و شرکت‌هایی بودند که میزان بازدهی سهام آنها حتی به 200 درصد هم رسیده است. اما این یک استثناست و برای همه بازار صدق نمی‌کند و بورس در سال 86 با همه ضرر و زیانش (تا لحظه تنظیم این مطلب) حدود 17 درصد بازدهی داشته است. این رقم پس از بازدهی 140 درصدی سال 82 کم‌سابقه بوده است. این بررسی نشان می‌دهد بورس در سال 85، 75/14 درصد سود و در سال 84، 8/12 درصد زیان به سهامداران رسانده است. همچنین این بازار در سال 83، 2/13 درصد و در سال 82، 140 درصد بازدهی خیره‌کننده داشت که بعدها بسیاری از کارشناسان زیان سال 84 را ناشی از رشد حبابی قیمت‌ها در سال 82 عنوان کردند. ضمن این که بورس در سال 81 هم 51 درصد سود به طرفدارانش رساند.البته فرصت حال سرمایهگذاری محدود به این 5 مورد بررسی شده نمی‌شود و امکان فعالیت‌های دیگری مانند سپرده‌گذاری بلندمدت در بانکهای دولتی و خصوصی هم وجود دارد که صد البته بانکهای خصوصی شرایط بهتری در پرداخت سود سالانه دارند. بانکهای خصوصی برای حساب‌های سرمایهگذاری کوتاه‌مدت 16 درصد و برای بلندمدت 17 تا 18 درصد سود سالانه در نظر گرفتند؛ در حالی که این رقم در بانکهای دولتی پایین‌تر است. در این بین بانکهای دولتی و خصوصی هر کدام کوشیدند با طرح‌های ویژه 3، 6 و 9 ماهه نقدینگی بیشتری به سمت خود جلب کرده و باهم رقابت کنند، اما همچنان در رقابت با بانکهای خصوصی، با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستند. به اوراق مشارکت هم شاید بتوان به عنوان یک فرصت نگاه کرد؛ چراکه 5/15 درصد سود پرداخت می‌کند به صورت روزشمار و اصل آن هر زمان قابل دریافت از سوی بانک عامل است، اما در شرایط رقابتی شدید بانک‌ها در حساب‌های سرمایهگذاری ویژه و بلندمدت بازدهی پایین‌تری دارد. در پایان باید گفت فرصت‌هایی چون پیش‌خرید خودرو همچنان برای طرفدارانش جذابیت دارد و شرکت‌های تولیدکننده هم می‌کوشند با ایجاد فاصله بین قیمت فروش و بازار این جذابیت را افزایش دهند. اما این بخش همچون دهه 70 طرفدار ندارد و پیش‌خرید تلفن همراه هم با حضور بخش خصوصی و گسترش ضریب نفوذ و کاهش تقاضا کم‌کم از رده خارج شده است.
به هر حال در هر فرصتی که می‌خواهید سرمایهگذاری کنید، باید صبر داشته و تحمل زیان را هم داشته باشید؛ چون معامله دو طرف دارد، یکی سود، یکی زیان. اگر امسال سود کردید سعی کنید بدون غرور برای سال آینده سرمایهگذاری کنید. اگر هم زیان دیدید، در انتخاب‌تان تجدیدنظر کنید یا دقت بیشتری در سرمایهگذاری به خرج دهید، حتی می‌توانید از فرصت‌های کم ریسک مثل بانک یا اوراق مشارکت استفاده کنید.
